Ditulis oleh:

Diabetes adalah salah satu penyakit metabolik kronik yang lazim pada masa kini disebabkan oleh peningkatan paras glukosa (gula) di dalam darah terutamanya selepas pengambilan makanan. Keadaan ini disebakan oleh kurangnya hormon insulin yang dihasilkan oleh organ pankreas. Dilaporkan kira-kira 500 juta orang telah menderita penyakit diabetes di seluruh dunia dan 1.6 juta kematian telah dicatatkan pada 2019 disebabkan oleh penyakit ini. Di Malaysia, kira-kira 3.9 juta (18.3%) orang dewasa telah menghidap diabetes dan hampir separuh daripada pesakit tidak menyedari status penyakit mereka (BERNAMA, 2022).

Penyakit diabetes telah mencetuskan kebimbangan dalam bidang kesihatan awam kerana ia memberi impak sinergis kepada penyakit kronik lain seperti penyakit kardiovaskular, penyakit buah pinggang dan hipertensi. Peningkatan penyakit-penyakit ini meningkatkan kos penjagaan kesihatan untuk merawat pesakit diabetes, pembelian ubat-ubatan, perkhidmatan perubatan dan juga penyelidikan berkaitan penyakit ini. Oleh itu, pencegahan dan rawatan diabetes telah menjadi isu utama pada masa kini. Diabetes adalah penyakit yang dikaitkan dengan interaksi pelbagai faktor risiko termasuk genetik, persekitaran dan gaya hidup. Obesiti, gaya hidup yang tidak aktif, jangkitan hepatitis C, merokok dan tabiat pemakanan yang tidak sihat adalah punca utama yang menyumbang kepada peningkatan kelaziman penyakit diabetes.

Namun, tahukah anda bahawa penggunaan racun perosak dalam pertanian juga memainkan peranan dalam perkembangan penyakit diabetes jenis 2 dalam masayarkat kita. Peningkatan penggunaan racun perosak di Malaysia adalah didorong oleh perkembangan sektor pertanian yang progresif, melibatkan penggunaan racun perosak di pelbagai ladang sayur-sayuran, buah-buahan, padi, kelapa sawit dan getah. Pada tahun 2016, penggunaan racun perosak di Malaysia adalah 44,199.43 tan bahan aktif, dengan jumlah penggunaan sebanyak 5.9 kg/ha tanah pertanian (Kamaruzaman et al., 2020). Kajian menunjukkan bahawa kandungan bahan kimia pengganggu endokrin (EDCs) yang terdapat dalam racun perosak mampu mengganggu fungsi normal organ pankreas. Keadaan ini akan menjejaskan kandungan insulin dan toleransi glukosa di dalam badan, seterusnya mendorong perkembangan penyakit diabetes. Antara kajian yang menunjukkan perkaitan di antara racun perosak dan penyakit diabetes dinyatakan seperti berikut:

1. Kajian terkawal yang dijalankan ke atas 1887 penduduk di Wilayah Phitsanulok Thailand melaporkan peningkatan kes penyakit diabetes di kalangan mereka yang terdedah kepada racun tikus. Racun serangga termasuk endosulfan, mevinfhos dan carbaryl merupakan racun yang menunjukkan perkaitan secara langsung dengan diabetes di kalangan populasi tersebut (Juntarawijit & Juntarawijit, 2018).

2. Kajian ke atas peladang di kawasan luar bandar di Korea mendapati pendedahan kepada racun perosak dikaitkan dengan diabetes, terutamanya individu yang mempunyai berat badan yang berlebihan atau obes, berbanding individu dengan berat badan normal (Park et al., 2019).

3. Satu kajian melibatkan 187 orang petani yang menggunakan racun perosak organofosfat lebih cenderung untuk menghidap penyakit diabetes kerana mendapati paras glukos dalam darah mereka adalah tinggi. Kumpulan petani ini melaporkan bahawa mereka tidak menggunakan peralatan pelindung diri (PPE) yang betul seperti topeng muka, sarung tangan dan but panjang, selain tidak membersihkan badan dengan kerap dan segera (Malekirad et al., 2013).

4. Pendedahan kepada racun perosak organoklorin (DDT, DDE, oxychlordane, trans-nonachlor, hexachlorobenzene, hexachlorocyclohexane) telah dikaitkan dengan perkembangan penyakit diabetes jenis 2 dan faktor risiko diabetes.

5. Racun perosak berpotensi untuk terkumpul dalam tisu badan manusia melalui pendedahan secara langsung kepada petani, atau melalui makanan yang tercemar.

6. Orang Asia mungkin lebih terdedah kepada kesan buruk berbanding populasi lain disebabkan negara-negara Asia yang masih mengeluarkan dan menggunakan beberapa jenis racun perosak organoklorin.

7. Kajian di Iran ke atas pekerja ladang hortikultur yang terdedah kepada racun organofosfat dan penyembur racun perosak di India yang terdedah kepada kumpulan racun perosak yang sama mendapati mereka mempunyai paras glukosa dalam darah yang lebih tinggi berbanding kumpulan kawalan.

Memandangkan beban penyakit diabetes kepada masyarakat dan kerajaan semakin meningkat, penyelidikan amat diperlukan bagi mencapai matlamat mengurangkan kelaziman diabetes, terutamanya di rantau Asia Tenggara. Antara jurang pengetahuan yang perlu dipenuhi adalah berkenaan kesan pendedahan racun perosak ke atas perkembangan penyakit diabetes, yang berbeza mengikut jantina, bangsa dan etnik di Asia.

Rujukan:

1. BERNAMA. 2022. https://www.sinarharian.com.my/article/231329/berita/nasional/trend-diabetes-membimbangkan-kos-rawatan-meningkat

2. Juntarawijit, C., Juntarawijit, Y. (2018). Association between diabetes and pesticides: a case-control study among Thai farmers. Envionmental Health and Peventive Medicine, 23, 3. https://doi.org/10.1186/s12199-018-0692-5.

3. Kamaruzaman, N.A., Leong, Y.H., Mohamed Khan, H.R., Abdul Rani, N.A., Razali, M.F., Abdul Majid, M.I. (2020). Epidemiology and risk factors of pesticide poisoning in Malaysia: a retrospective analysis by the National Poison Centre (NPC) from 2006 to 2015. BMJ Open,10:e036048. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2019-036048.

4. Park S., Kim S.K., Kim J.Y., Lee K., Choi J.R., Chang S.J., Chung C.H., Park K.S., Oh S.S., Koh S.B. (2018). Exposure to pesticides and the prevalence of diabetes in a rural population in Korea. Neurotoxicology, 70,12-18. https://doi.org/10.1016/j.neuro.2018.10.007.

5. Malekirad A.A., Faghih M., Mirabdollahi M., Kiani M., Fathi A., Abdollahi M. (2013). Neurocognitive, mental health, and glucose disorders in farmers exposed to organophosphorus pesticides. Archives of Industrial Hygiene and Toxicology, 64(1),1-8. https://doi.org/10.2478/10004-1254-64-2013-2296.